Tytułowy temat chodził mi po głowie już od bardzo dawna. W lipcu ubiegłego roku napisałem na ten temat artykuł, który wysłałem do jednego z bardzo wysoko punktowanych czasopism naukowych. Kilka dni temu robiłem korektę tego tekstu, co zapowiada, że niedługo zostanie on opublikowany.
Czasopismo wydawane jest w trybie otwartego dostępu – przyjdzie czas, to wstawię tu link.
Dziś jedna z uczestniczek szkoleń, które prowadzę dla NIST zadała mi następujące pytanie:
Dzień dobry, zwracam się z pytaniem dotyczącym postępowania w trybie zamówienia z wolnej ręki. Kiedy muszą być spełnione przez Wykonawcę warunki udziału w postępowaniu? Najpóźniej przed zawarciem umowy czy przed przystąpieniem przez Wykonawcę do udziału w negocjacjach? Chodzi mi o polisę OC.
Kwalifikacja podmiotowa w zamówieniu z wolnej ręki
Uznałem, że odpowiem na blogu, zwłaszcza że dawno mnie tu nie było. Moje poniższe wynurzenia częściowo pokrywają się z treścią artykułu, o którym pisałem wyżej.
Jak wiadomo, w przetargu oświadczenie wstępne (art. 125 Pzp) składane jest wraz z ofertą i tymczasowo potwierdza spełnianie warunków na dzień, w którym upływa termin składania ofert.
Z kolei podmiotowe środki dowodowe mają być aktualne na dzień ich złożenia, ale mają potwierdzać, że w dniu złożenia oświadczenia wstępnego warunek był spełniony. Problem ten opisał Pan J.E. Nowicki na swoim blogu, streszczając jeden z wyroków KIO.
W wolnej ręce, a więc w postępowaniu, w którym nie dochodzi do składania ofert, te zasady nie obowiązują. To zamawiający decyduje o momencie przeprowadzenia kwalifikacji podmiotowej. Co więcej, wcale nie musi on oddzielać kwalifikacji wstępnej (oświadczenie z art. 125) od pełnej (podmiotowe środki dowodowe).
Ważne, aby reguły dokonywania kwalifikacji podmiotowej wykonawcy zamawiający określił w zaproszeniu do negocjacji.
Trzy rozwiązania
W grę wchodzą trzy rozwiązania. Moim zdaniem każde z nich jest w równym stopniu dopuszczalne. Powtórzę: wybór któregoś z nich należy do zamawiającego, który stosownie do obranej ścieżki musi odpowiednio opracować zaproszenie do negocjacji.
Według pierwszego z nich, zamawiający w zaproszeniu do negocjacji określa warunki i żąda dostarczenia wskazanych środków dowodowych przed rozpoczęciem negocjacji. Dzięki temu strony unikają sytuacji, w której po żmudnych negocjacjach zakończonych sukcesem okazuje się, że wykonawca… nie spełnia warunków udziału w postępowaniu.
Drugie rozwiązanie polega na żądaniu złożenia podmiotowych środków dowodowych po zakończeniu negocjacji i przed zawarciem umowy. W takim przypadku strony unikają sytuacji, w której najpierw wykonawca poci się, aby zebrać podmiotowe środki dowodowe, po czym okazuje się, że negocjacje nie doprowadziły do zawarcia umowy.
Można też pójść „trzecią” drogą i skorzystać z podziału kwalifikacji podmiotowej na wstępną i pełną. Przed przystąpieniem do negocjacji wykonawca ma złożyć tylko oświadczenie wstępne. Natomiast podmiotowe środki dowodowe złoży on po zakończeniu negocjacji sukcesem i przed zawarciem umowy w sprawie zamówienia publicznego.
Odpowiadając na pytanie uczestniczki szkolenia: w wariancie pierwszym i drugim podmiotowe środki dowodowe powinny wykazywać spełnianie warunków udziału w postępowaniu na dzień ich złożenia. W wariancie trzecim najrozsądniejsze będzie rozwiązanie, które znamy z przetargu. To oznacza, że podmiotowe środki dowodowe mają być aktualne na dzień ich złożenia, ale muszą potwierdzać spełnianie warunków w dniu złożenia oświadczenia wstępnego.
– Maciej Lubiszewski –
Photo by John Schnobrich on Unsplash
***
Pozaustawowe zamówienia publiczne w otwartym dostępie
Myślę, że wielu osobom, które tu zaglądają nie trzeba przedstawiać Pana doktora Ewarysta Kowalczyka – znawcę prawa zamówień publicznych oraz prawa finansów publicznych związanego z Uniwersytetem Zielonogórskim [Czytaj dalej…]
Dzień dobry!
{ 5 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }
Szanowny Panie Macieju, bardzo gratuluję wyboru bardzo ciekawego tematu. Nie ukrywam, że temat ten bardzo mnie interesuje. No, a skoro jeszcze Pan jest Autorem tego artykułu to z niecierpliwością i przyjemnością czekam na ten artykuł. Tylko w jaki sposób można będzie mieć dostęp do tego artykułu. Pozdrawiam serdecznie. Józef Edmund Nowicki
Drogi Panie Józefie, dziękuję za miłe słowa. Gdy tylko czasopismo się ukaże, pochwalę się publikacją na blogu (podam link, który pozwoli na darmowe pobranie pełnego tekstu), natomiast Panu wyślę ten artykuł emailem.
Z serdecznymi pozdrowieniami
Maciej Lubiszewski
Bardzo dziękuję i pozdrawiam.
Czy w takim razie w negocjacjach bez ogłoszenia można zastosować wariant pierwszy lub trzeci. Jak uniknąć w tym trybie sytuacji, że prowadzimy negocjacje z wykonawcami którzy nie spełniają warunków udziału postępowaniu lub podlegają wykluczeniu z postępowania.
Pani Anno, w trybie negocjacji bez ogłoszenia jest nieco inaczej, ponieważ w takim postępowaniu dochodzi do złożenia ofert. Tu nie ucieknie Pani od art. 125 ust. 1, który nakazuje dołączyć oświadczenie wstępne do oferty.
Natomiast może Pani skorzystać z art 126 ust. 2 i już w zaproszeniu do negocjacji zażądać od wykonawców złożenia podmiotowych środków dowodowych. Jeżeli w toku negocjacji okaże się, że któryś z wykonawców nie spełnia warunków albo zachodzą wobec niego podstawy wykluczenia, stosuje Pani art 212 ust. 1 , tj. zaprasza do złożenia ofert tych, z którymi prowadziła Pani negocjacje „i którzy pozostali w postępowaniu”.
Pozdrawiam
Maciej